το καρότο και ο Έλληνας γαίδαρος

(αρχική ανάρτηση... 09/01/2010)

" Αγαπάς την Ελλάδα; ...απόδειξη "

Αυτό ήταν το σλόγκαν, μιας από τις πιο γνωστές κρατικές, διαφημιστικές προσπάθειες, πριν από πολλά χρόνια, που είχε στόχο να ενεργοποιήσει, την από προεπιλογή απενεργοποιημένη λειτουργία της υπευθυνότητας, στον εγκέφαλο των Ελλήνων πολιτών.

Τελικά όπως φάνηκε από το αποτέλεσμα, ο Έλληνας ...δεν αγαπούσε την Ελλάδα ή για να είμαι πιο σωστός, περισσότερο απ' την Ελλάδα αγαπούσε την βόλεψή του και κυρίως την τσέπη του.

Έχοντας λοιπόν αυτό το δεδομένο και με το όργιο της φοροδιαφυγής να έχει φτάσει σε ιστορική κορύφωση, η νέα Ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να εγκαινιάσει, το από δεκαετίες ξεχασμένο κυνήγι της απόδειξης. Γνωρίζοντας όμως τα αποτελέσματα των προηγούμενων προσπαθειών, έκανε ένα βήμα παραπάνω... βρήκε(;) το καρότο που θα κινητοποιήσει τον Έλληνα γάιδαρο. Αφού έψαξαν βαθιά μες στην ψυχή του πολίτη, ανακάλυψαν ότι ο μόνος τρόπος να τον κινητοποιήσουν πάνω σε οποιοδήποτε ζήτημα είναι να του δώσουν ένα κίνητρο (μπα, αυτό μόνο του δε φτάνει), εεεε συγγνώμη, να του χώσουν το αυγό στον κ.......(καλύτερο, αλλά άκομψο), .........να τον απειλήσουν με προσωπικό οικονομικό κόστος στην πολυαγαπημένη του τσεπούλα.

Και εγένετο φως !!! Ή τέλος πάντων ...ημίφως. Το σίγουρο είναι, ότι για πρώτη φορά είδα ανθρώπους, να ζητούν επιτακτικά απόδειξη από τα καταστήματα. Όπως και για πολλά πράγματα σ' αυτήν τη χώρα, δεν είμαι και πολύ αισιόδοξος, γιατί πιστεύω ακράδαντα στην ικανότητα του Έλληνα να γλιστράει και να βρίσκει αδύναμα σημεία σε όλους τους νόμους, καθώς και στην ικανότητα των κυβερνώντων να ...αφήνουν αδύναμα σημεία σε όλους τους νόμους. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι ότι για να έχει αυτό το μέτρο πραγματικό αντίκτυπο στην Ελληνική κοινωνία και κατ' επέκταση και στην οικονομία, πρέπει να λειτουργήσουν στην εντέλεια ένα σύνολο από παράγοντες, σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής δομής, που εδώ και χρόνια βαδίζουν προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Πολίτης: Βλέπει τον εαυτό του ως φορέα αναρίθμητων δικαιωμάτων και καμίας υποχρέωσης απέναντι στο κράτος. Ο μόνος σωστός νόμος είναι αυτός που δεν τον θίγει και κυρίως (το ξέρω, γίνομαι κουραστικός) δε θίγει την τσέπη του. Λειτουργεί λοιπόν με τον εξής τρόπο. Όποτε χρειάζεται να κάνει μια αγορά ή να ζητήσει υπηρεσία από κάποιον επαγγελματία, το πρώτο που τον νοιάζει (και αυτό είναι αρχικά λογικό) είναι το οικονομικό κόστος. Ψάχνει λοιπόν την οικονομικότερη επιλογή ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι δεν θα πάρει απόδειξη. Στο δίλημμα (τιμή) ή απόδειξη και (τιμή+19%) επιλέγει σχεδόν αποκλειστικά το πρώτο. Η πράξη αυτή έχει τα εξής αποτελέσματα....

- Η τσέπη του πολίτη έχει τις μικρότερες δυνατόν απώλειες. (εικονικό όφελος όπως θα δούμε παρακάτω)

- Το κράτος στερείται του φόρου που του αντιστοιχεί από τη συναλλαγή.

- Ο επαγγελματίας εμφανίζει μηδενικά έσοδα από την όλη συναλλαγή. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο κακό που προκαλείται, γιατί με αυτόν τον τρόπο, επαγγελματίες που βγάζουν δεκάδες χιλιάδες ευρώ ετησίως, εμφανίζονται να εμπίπτουν στο αφορολόγητο !!! Είναι οι ίδιοι επαγγελματίες που προκαλούν κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, και για τους οποίους -και εδώ είναι το τραγελαφικό της υπόθεσης- φωνάζει ο πολίτης, που ακριβώς πρίν δέχτηκε να τους πληρώσει χωρίς απόδειξη !!!

Επαγγελματίες - Επιχειρηματίες: Προσωπικά δεν μπορώ να θυμηθώ πόσες φορές έχω γίνει μάρτυρας της πρακτικής, από καταστήματα και επιχειρήσεις, να μην κόβουν αποδείξεις ή να κόβουν για πολύ μικρότερα ποσά από αυτά που πληρώθηκαν. Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω σχεδόν πάντα σε παροχή υπηρεσιών η τιμή που ήδη έχει συμφωνηθεί, ανεβαίνει αν ζητηθεί απόδειξη από τον πελάτη. Πρακτική έξυπνη και αρκετά εκβιαστική αν έχεις ήδη συμφωνήσει και είσαι και λίγο ...αδύναμος χαρακτήρας. Η άψογη λειτουργία των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων είναι πολύ πιο εύκολη σε μια κοινωνία που ευημερεί και έχει αγοραστική δύναμη. Ως μέρος αυτής της αλυσίδας οι ίδιοι θα πρέπει να αποδίδουν στην κοινωνία αυτά που τους αντιστοιχούν, αν θέλουν να καρπωθούν τα γενικότερα και πιο μακροπρόθεσμα οφέλη (πολύ θεωρητική αυτή η παράγραφος, όσο σκέφτομαι τον Έλληνα επαγγελματία να τη διαβάζει και να σκάει στα γέλια). Σίγουρα υπάρχουν και συνεπείς επαγγελματίες, οι οποίοι όμως χάνονται μέσα στο σάπιο σύνολο και επιπλέον υπόκεινται τις αρνητικές συνέπειες κατά τη φορολόγησή τους.

Εφορία - ελεγκτικοί μηχανισμοί: Άλλο ένα μεγάλο αγκάθι στο όλο σύστημα. Τα διαχωρίζω από το κράτος γενικότερα γιατί έχουν άμεση συμμετοχή στην λειτουργία της αλυσίδας των παραγόντων. Στην αναφορά και μόνο του όρου ελεγκτικός μηχανισμός, εκτός από το μειδίαμα που σχηματίζεται στο πρόσωπο οποιουδήποτε το ακούσει, αυτόματα εμφανίζονται και οι έννοιες διαφθορά και μίζα. Δεν είναι τυχαίο το ότι η εφορία μαζί με την πολεοδομία (άσχετο με το θέμα μας, αλλά πραγματικό δεδομένο) θεωρούνται οι πιο διεφθαρμένες κρατικές υπηρεσίες. Είναι γνωστό ότι χρόνια τώρα, οι ελεγκτές λειτουργούν περισσότερο ως νταβατζήδες παρά ως, λειτουργοί του κράτους. Είναι εξίσου τραγική η πρακτική κατά την οποία, αντί για εντατικούς ελέγχους και αυστηρά πρόστιμα στους παραβάτες, προτιμάται το τσουβάλιασμα όλων των επαγγελματιών στην κατηγορία "φοροφυγάδες" και η περαίωση οικονομικών υποχρεώσεων με ένα γενικό αντίτιμο (ουσιαστικά πρόστιμο) προς δίκαιους και αδίκους. Ενισχύει έτσι την απάτη, αφού αυτός που γλύτωσε πολλά κρύβοντας εισοδήματα, καλείται να πληρώσει πολύ λιγότερα για να "τακτοποιήσει" τις παρανομίες του.

Κράτος: Και φτάνουμε στον μεγάλο άρρωστο... Τους ανθρώπους που κινούν τα νήματα και παίρνουν αποφάσεις. Πρώτη μεγάλη ευθύνη του κράτους, είναι να παρέχει στους πολίτες του, επαρκείς και υψηλού επιπέδου κοινωνικές υπηρεσίες σε υγεία, εκπαίδευση, ασφάλιση, πρόνοια και γενικότερα στη διαβίωση. Όλες αυτές οι παροχές προϋποθέτουν σωστές υποδομές και σωστά κατανεμημένο και εκπαιδευμένο προσωπικό. Αυτές οι υποδομές με τη σειρά τους απαιτούν χρήματα, μεγάλο ποσοστό των οποίων προέρχεται από τη φορολόγηση. Κι εδώ είναι η μεγάλη τρύπα της υπόθεσης, στον κύκλο του χρήματος.
Από που έρχονται, ποίοι τα διαχειρίζονται και που πάνε. Το μεγάλο στοίχημα κάθε διακυβέρνησης είναι, να καταφέρει να συλλέξει δίκαια (ανάλογα με το εισόδημα) από τους πολίτες τα χρήματα, να τα διαχειριστεί σωστά (χωρίς να τα μασουλάνε οι αδηφάγες, καρέκλες των υπουργείων και των γραφείων) και να τα αξιοποιήσει προς όφελος κάθε πτυχής της ζωής του πολίτη, και μέχρι τώρα κανείς δεν τα έχει καταφέρει.

Όλοι οι παραπάνω δημιουργούν μια αλυσίδα, της οποίας όλοι οι κρίκοι πρέπει να είναι άψογοι για να λειτουργήσει. Αυτό προϋποθέτει εμπιστοσύνη από όλους προς όλους και συναίσθηση της ευθύνης απέναντι σε όλους. Αυτά όμως κάπου αλλού.... γιατί στη χώρα μας το μόνο που ξέρουμε είναι να πετάμε το μπαλάκι στον απέναντι, αποποιούμενοι των ευθυνών και των υποχρεώσεων μας , ζητώντας να γίνει πρώτα ο άλλος νόμιμος και μετά εμείς.
Το κυνήγι της απόδειξης δε νομίζω ότι θα βελτιώσει και πολύ τα οικονομικά της χώρας, ίσως όμως καταφέρει να μας εκπαιδεύσει στο να καταλάβουμε πως μπορεί να λειτουργήσει σωστά το σύστημα. Ό,τι λιγότερο πληρώσει κάποιος μη ζητώντας απόδειξη, θα το χάσει έμμεσα στη συνέχεια, πληρώνοντας την ανέχεια του κράτους και την αδυναμία του να του παρέχει σωστές υπηρεσίες. Έτσι θα πάει σε κάποια ιδιωτική κλινική, θα στείλει το παιδί του στο φροντιστήριο, θα πληρώνει τις αυξήσει στα προϊόντα και τις υπηρεσίες κ.τ.λ.

Ο Έλληνας γάιδαρος είναι πανούργος και πολύ φοβάμαι ότι θα καταφέρει να φάει το καρότο και να αράξει στην άκρη του δρόμου για να χωνέψει.